 |
| ប្រដាល់សេរីខ្មែរ និងបរទេស |
សំឡេងហ៊ោកញ្ជ្រៀវខ្ញៀវខ្ញារ
ដៃកាន់លុយក្ដាប់យ៉ាងណែនស្រែកមិនសំចៃជាកម្លាំងចិត្ដដល់កីឡាករ
ដែលខ្លួនគាំទ្រថា៖ «វ៉ៃទៅ វ៉ៃទៅ!!! ហ៊ានភ្នាល់ទេ
យកខៀវដប់ស៊ីប្រាំៗ»នេះជាការប្រកូកប្រកាសភ្នាល់គ្នាតាមតៀម
កាហ្វេផ្សេងៗ
ដែលអមដោយរូបភាពពីកញ្ចក់ទូរទស្សន៍នៃការប្រកួតប្រដាល់។
ជា
ការពិតណាស់ ការប្រកួតប្រដាល់
ជាប្រភេទកីឡាមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានការនិយមខ្ពស់
ជាពិសេសសម្រាប់មនុស្សវ័យកណ្តាលឡើងទៅ។ យើងសង្កេតឃើញថា
មិនថាអ្នកនិយមនៅតាមទីប្រជុំជន ឬចុងកាត់មាត់ញកណាទេ
ឲ្យតែមានការប្រកួតប្រដាល់តាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ម្តងៗ
ប្រជាជនក្មេងចាស់ ប្រុសស្រីមួយចំនួន
តែងតែជុំគ្នាអង្គុយត្រៀបត្រាទស្សនាដោយមិនប៉ព្រិចភ្នែក។
ជាងនេះទៅទៀតបុគ្គលមួយចំនួនដែលចូលចិត្តប្រព្រឹត្តល្បែងស៊ីសង
តែងតែឆ្លៀតកេះបបួលគ្នាភ្នាល់យ៉ាងរំភើយ
ដោយមិនបានគិតថានេះជាទីសាធារណៈដែលអាចជាគំរូដ៏អាក្រក់សម្រាប់
អ្នកនៅជុំវិញខ្លួននោះទេ។
យុវជនម្នាក់ឈ្មោះកាត់ថា ស.ណ
បានប្រាប់ថា៖ «ដំបូងខ្ញុំចេះតែមើលទេ
ប៉ុន្តែលុះឃើញគេភ្នាល់គ្នាគួរឲ្យសប្បាយហើយមានគេមកបបួលញយៗដង
ពេក ក៏ហ៊ានភ្នាល់នឹងគេដែរទៅ»។
តាមរយៈសម្តីខាងលើនេះ
យើងអាចសង្កេតឃើញថា បំណិននៃការភ្នាល់ប្រដាល់គឺចេះចាំតាមគ្នា
គ្មានគម្ពីរណាបង្រៀនទេនេះគឺជាទង្វើដោយប្រយោលដែលចេះពីមនុស្ស
ម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀត ហើយប្រសិនបើទង្វើខាងលើ
នៅតែបន្តរីករាលដាលទៀតសង្គមជាតិទាំងមូល
ជាពិសេសក្មេងៗជំនាន់ក្រោយ ប្រាកដជាយល់ថា
នេះជារឿងត្រឹមត្រូវនាពេលប្រកួតប្រដាល់ម្តងៗ។
កញ្ញា ចាន់ ផល្គុណ ជានិស្សិតសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ
បានប្រាប់ថា៖
«វាស្ទើរតែក្លាយជាកេរដំណែលរបស់តៀមកាហ្វេទៅហើយខ្ញុំក៏គ្មាន
អ្វីភ្ញាក់ផ្អើលទេចំពោះទិដ្ឋភាពដែលដុះស្លែបែបនេះដែរ»។
បើ
តាមការមើលឃើញជាក់ស្តែងនាពេលបច្ចុប្បន្ន
អ្នកដែលប្រព្រឹត្តិបែបនេះ
ភាគច្រើនគឺអ្នកដែលប្រកបរបររត់ម៉ូតូឌុប សំណង់
និងអ៊ំៗចាស់ៗជាដើម។ បើនិយាយពីជីវិតប្រចាំថ្ងៃ
ពួកគាត់ភាគច្រើនស្ថិតនៅក្នុងជីវភាពមិនបរិបូណ៌ទេប៉ុន្តែគាត់បែរ
ជាយកប្រាក់ញើសឈាមដែលខំប្រឹងធ្វើការសស្រាក់ក្រោមកម្ដៅថ្ងៃ
មកផ្សងព្រេងក្នុងល្បែងភ្នាល់ទៅវិញ
ដោយគ្មានបានពិចារណាអំពីតម្រូវការក្នុងគ្រួសារ
ជាពិសេសកូនៗដែលរង់ចាំចំណូលដែលគាត់រកបាននៅឯផ្ទះ។
យុវ
សិស្ស សុខផេង វ័យ១៥ឆ្នាំ បានឲ្យដឹងពីស្ថានភាពគ្រួសារខ្លួនថា៖
«ប៉ា! គាត់ចូលចិត្តលេងល្បែងណាស់។ បើបានវក់មើលប្រដាល់ហើយ
ម៉ាក់ឲ្យធ្វើអីក៏គាត់មិនធ្វើដែរ ហើយតែងតែមកយកលុយពីម៉ាក់
ទៅចាក់ប្រដាល់។ពេលខ្លះគាត់ឈ្លោះគ្នាទៀតផងពេលណាម៉ាក់មិនឲ្យ
លុយទៅចាក់ប្រដាល់»។
មិនមែនត្រឹមតែការភ្នាល់ប្រដាល់ដែលជា
ឥទ្ធិពលអាក្រក់ទេ
ល្បែងស៊ីសងផ្សេងទៀតក៏ជាគំរូមិនល្អសម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយដែរ
ដូចជា ភ្នាល់បាល់ បៀអាប៉ោង និងជល់មាន់ ជាដើម។
ជាងនេះទៅទៀតគ្រូបង្រៀនដែលដើរតួនាទីជាអ្នកអប់រំនៅជុំវិញខ្លួន
ប្រសិនបើពួកគាត់ មានចេតនា
ឬអចេតនាក្តីក្នុងការបង្ហាញពីគំរូអវិជ្ជមានដល់សិស្សនោះសិស្សនឹង
ចងចាំ ហើយប្រព្រឹត្តតាមទង្វើរបស់គ្រូជាក់ជាមិនខាន។
តាមរយៈ
ការស្រង់មតិពីយុវជនចំនួន២១នាក់មកពីសាលាផ្សេងៗគ្នាក្នុងរាជ
ធានី និងខេត្ត
បានឲ្យដឹងថាយុវជនចំនួន១១នាក់ដែលធ្លាប់បានឃើញដោយផ្ទាល់ពីទង្វើ
របស់លោកគ្រូលេងល្បែងស៊ីសងរួមមានល្បែងភ្នាល់បាល់ទាត់បាល់ទះ
ប្រដាល់លេងបៀនិងប្រជល់មាន់ឬចាក់ទឹកភ្លៀងជាដើម។
បទពិសោធ
ផ្ទាល់ក្នុងនាមជាអ្នកនិពន្ធ
ក៏ធ្លាប់បានឃើញនូវការប្រព្រឹត្រល្បែងស៊ីសងទាំងនៅក្នុងនិងក្រៅ
សាលារបស់គ្រូបង្រៀនមួយចំនួនផងដែរ។
មតិរបស់អ្នកទាំងនោះបានបញ្ជាក់ថាពេលខ្លះគ្រូយកបុងបាល់មកវិភាគ
ក្នុងថ្នាក់នៅពេលចេញលេងហើយថែមទាំងសួរយោបល់ពីសិស្សថាតើគួរ
ជ្រើសរើសយកក្រុមមួយណាដែលស្ដែងជាទង្វើមួយមិនល្អនិងជះឥទ្ធិពល
ដល់សិស្សទៀតផង។
ជាអគ្គនាយកសាលារៀនវ៉េស្ទឡាញន៍
និងសាលារៀនណត្សឡាញន៍ លោកប៉ិច បូឡែន
ក៏បានបង្ហាញពីការមិនពេញចិត្តចំពោះអាកប្បកិរិយាដែលជាគំរូមិន
ល្អចំពោះសិស្សានុសិស្សថា៖
«ទង្វើបែបនេះគឺជាការលើកទឹកចិត្តទៅដល់សិស្ស មិនថាដោយប្រយោល
ឬផ្ទាល់ទេ វានឹងជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ទៅដល់សិស្សទៅថ្ងៃអនាគត។
ប្រសិនបើមានករណីនេះកើតឡើងក្នុងសាលារបស់ខ្ញុំ
សាលានឹងចាត់វិធានការព្រមាន
និងឈានទៅដល់ការបញ្ឈប់កិច្ចសន្យារការងារតែម្ដង»។
សាលា
និយាយពីវិន័យ សង្គមនិយាយពីច្បាប់ហេតុដូចនេះហើយ
ចំពោះអ្នកដែលប្រព្រឹត្តល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់នឹងត្រូវផ្ដន្ទាទោស
តាមច្បាប់ជាក់ជាមិនខាន។
លោក ទូច ជីវ៉ា
ជាប្រធានគម្រោងទាក់ទងនឹងកុមារនៃអង្គការជំនួយផ្នែកច្បាប់នៃ
កម្ពុជា បានឲ្យដឹងថា៖«នេះជាប្រភេទបទល្មើសមជ្ឈិម
ហើយស្ថានទម្ងន់ទោសក៏មិនសូវធ្ងន់ប៉ុន្មានទេ
ប៉ុន្តែវាអាចប្រឈមនឹងការជាប់ពន្ធនាគារ
និងពិន័យជាប្រាក់ថែមទៀតផង»។
បើយោងតាម
«ច្បាប់ស្តីពីការបង្រ្កាបល្បែងស៊ីសង» ក្នុងជំពូកទី៣
ស្តីអំពីទោសបញ្ញត្តិ មាត្រា៤ បានចែងថា៖ «ជនណាលេងល្បែងស៊ីសង
ជននោះត្រូវផ្តន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពីចំនួនមួយម៉ឺនរៀល (១០០០០)
រហូតដល់ប្រាំម៉ឺនរៀល (៥០០០០) ឬដាក់គុកពីមួយសប្តាហ៍ដល់មួយខែ»។
លោក
ទូច ជីវ៉ា បានឲ្យដឹងទៀតថា៖ «ស្ថានទម្ងន់ទោស
គឺធ្ងន់ជាងបុគ្គលទៅទៀត
ប្រសិនបើកន្លែងនោះគ្មានការអនុញ្ញាតពីរាជរដ្ឋាភិបាល។រីឯការនាំ
ឬអនុញ្ញាតឲ្យក្មេងចូលក្នុងវង់ល្បែងវិញស្ថានទម្ងន់ទោសនឹងត្រូវ
គុណទ្វេដង»។
សរុបមកយើងបានដឹងហើយថា
រាល់ការប្រព្រឹត្តល្បែងស៊ីសងទាំងអស់ សុទ្ធតែជាអំពើខុសច្បាប់
ហើយវាប៉ះពាល់ដល់អ្នកនៅជុំវិញខ្លួននិងសង្គម។
ដូច្នេះឪពុកម្តាយនិងគ្រូបង្រៀនដែលមានតួនាទីជាគំរូល្អដល់កូនៗ
និងសិស្សគួរតែពិចារណាឡើងវិញនូវទង្វើមិនសមរម្យរបស់ខ្លួនដែល
ខ្លួនបានប្រព្រឹត្តដោយចេតនា ឬអចេតនាក្ដី៕
ប្រភព ៖ ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍
No comments:
Post a Comment